از قلم مورخان تا کلنگ باستان شناسان

Authors

حکمت¬الله ملاصالحی

abstract

در هیچ دوره­ای، تاریخ و حضور تاریخی انسان در جهان چونان وجودی تاریخی­شده و تاریخ­مند، گسترده، فراگیر و جهان شمول تر از دورة جدید، موضوعیت شناخت نداشته و ماده و موضوع معرفت نبوده است. هیچ دوره­ای کنجکاو و حساس و گشاده دست تر از دورة جدید، سرمایة عمر نسل هایی از سخت­کوش­ترین فرزندانش را هزینة به­کف­آوردن و به­دست­دادن معرفت و فهمی قابل­قبول از موقعیت و معنای حضور و تقدیر تاریخی انسان در جهان به­کمک و به­وساطت منابع و ماده­های تاریخی نکرده است. درهیچ دوره­ای عقبة تاریخی و پیشینة فرهنگی و سابقة اجتماعی و مواریث مدنی و معنوی مردمان از هر تیره و تبار و قومیت و ملیتی و متعلق به­ هر دوره­ای این چنین ماده و موضوع دانش و دانایی انسان نبوده است که در دورة جدید. در همین دوره شگفتی­ها و      خلاف­آمدها و تناقض­های عقلانیت مدرن و عصر سیطره و سیادت یکی از آتشناک­ترین و جنجالی­ترین تمدن­های تاریخ، جامعه و جهان بشری ما شاهد رویداد بزرگ و بی­سابقة دیگری نیز بوده­ایم؛ کشفی از جنس دیگر و کلنگی بر نوک قلم اندیشه­ای از جنس دیگر. برای نخستین­بار قلم مورخان را می­بینیم که سر از کلنگ باستان شناسان برکشیده است. اینک کلنگ و کمچه دانش نوبنیاد باستان­شناسی چابک و چالاک­تر و جهانی و جهان­شمول­تر از قلم مورخان، وجب­به­وجب و لایه­به­لایه و دوره­به­دوره ارض تاریخ و پیشینه تاریخی آدمیان را زیر جراحی­های بی­امان خود گرفته و می­کاود و درباره­اش داوری می­کند. در همین عصر به­غایت طوفانی و منقلب و متحول و متورم و ملتهب است که مشاهده می­کنیم آثار و اثقال و اجساد و اجسام ارض تاریخ آدمی چونان ماده و منبع شناخت و موضوع معرفت، لایه­به­لایه نبش و کشف و گردآوری شده و زیر سقف­های بلند و ترک­خوردة موزه­های عالم مدرن به­ تماشا نهاده می­شود. در سلسله مباحثی که از محضر خوانندة گرامی می­گذرد سعی شده برخی از ابعاد این رویداد بسیار مهم و بی­سابقه از منظری تاریخی ـ فلسفی غوررسی و واکاوی شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

از قلم مورخان تا کلنگ باستان‌شناسان

در هیچ دوره­ای، تاریخ و حضور تاریخی انسان در جهان چونان وجودی تاریخی­شده و تاریخ­مند، گسترده، فراگیر و جهان‌شمول‌تر از دورة جدید، موضوعیت شناخت نداشته و ماده و موضوع معرفت نبوده است. هیچ دوره­ای کنجکاو و حساس و گشاده دست‌تر از دورة جدید، سرمایة عمر نسل‌هایی از سخت­کوش­ترین فرزندانش را هزینة به­کف­آوردن و به­دست­دادن معرفت و فهمی قابل­قبول از موقعیت و معنای حضور و تقدیر تاریخی انسان در جهان به­ک...

full text

تاریخ ایران باستان در آیینه مورخان ارمنی

ارمنستان در جهان باستان به ویژه در دوره ساسانی جولانگاه ابراز قدرت دو ابر قدرت جهان ایران و روم بوده که در اغلب دوره‌ها وابستگی آن به حکومت ایران بیشتر بوده است. در واقع رویدادهای تاریخ سیاسی و فرهنگی ارمنستان در دوره باستان همواره متاثر از ایران بوده است. آثار و منابع تاریخی ارمنی در بازشناسی تاریخ ایران باستان که همواره از کمبود منابع مکتوب دست اول ایرانی و پراکندگی منابع به زبان‌های دیگر رنج...

full text

ایران باستان از نگاه مورخان اسلامی (تا قرن پنجم هجری)

چکیده: نوشتن تاریخ ایران باستان یکی از موضوعات مورد علاقه مورخان مسلمان بوده است، از این رو مسلمانان از همان آغاز شروع به گردآوری اطلاعات درباره ایران باستان کرده و به نقل آن اطلاعات پرداختند. نحوه ارزیابی آنها از گذشته باستانی ایران، منابع اطلاعاتی آنها، چگونگی دست یافتن مسلمانان به آن اطلاعات و نحوه نقل آن روایت ها، همگی از جمله موضوعاتی است که مورخان مسلمان در تاریخ نگاری خود به آن پرداخته ...

15 صفحه اول

مورخان عصر قاجار و روایت دساتیری از تاریخ ایران باستان (از آغاز دورة قاجار تا پیش از دورة مشروطه)

موضوع ماهیت متون دساتیری از دیر باز برای پژوهشگران علوم انسانی مطرح بوده است. آنچه تا کنون کم‌تر مورد توجه قرار گرفته موضوع دیدگاه‌های آذرکیوانیان در زمینة تاریخ ایران و روایت دساتیری از تاریخ ایران باستان و تاثیر آن بر تاریخ‌نگاری عصر قاجار بوده است. مساله‌ای که پرسش اصلی این پژوهش بر آن استوار است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که مورخان عصر قاجار چه واکنشی در برابر روایت دساتیری از تاریخ ایران ...

full text

سقط جنین از ایران باستان تا ایران امروز

مقدمه: در طول قرن‏ها زندگی بشر، سقط جنین مقوله‏ای در خور توجه بوده است. جوامع مختلف بر اساس دین و معیارهای اجتماعی خاصی که برای کنترل جامعه داشته‏اند، برای سقط جنین قوانین و ملاحظاتی را منظور نموده‏اند. در دنیای امروز سقط غیرقانونی جنین از شایع‏ترین علل بستری مادران در بیمارستان است. از طرفی نهاد قانون‏گذار نیز بر اساس ملاحظات اخلاقی و مذهبی برای افراد دخیل در انجام سقط جنین تنبیهاتی را در نظر ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات باستان شناسی

Publisher: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN 2288ـ1026

volume 5

issue 1 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023